Stan po użyciu alkoholu i stan nietrzeźwości - konsekwencje prawne
Nietrzeźwi oraz znajdujący się w stanie po użyciu
alkoholu kierowcy stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Każdy siadając za kierownicę samochodu, na rower czy inny pojazd po alkoholu
musi się liczyć z konsekwencjami prawnymi wynikającymi z tego faktu. Jednak czy
będziemy odpowiadać za przestępstwo czy wykroczenie zależy od stężenia alkoholu
w organizmie. Rozróżnić można dwa tzw. stany: po użyciu alkoholu oraz
nietrzeźwości ...
stężenia we krwi od 0,2 ‰ do 0,5 ‰ alkoholu, albo
obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.”
Definicję stanu nietrzeźwości znaleźć z kolei można w art. 46 ust. 3 ww. ustawy lub w art. 115 § 16 kodeksu karnego. Zachodzi on, kiedy:
zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 ‰ albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość, lub
zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
W Polsce zabronione jest kierowanie pojazdem w którymkolwiek ze stanów wskazanych wyżej, jednak różne mogą być tego konsekwencje.
Kierowanie pojazdem przy zawartości alkoholu w organizmie od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3 skutkuje odpowiedzialnością za wykroczenie na podstawie przepisu art.87 kodeksu wykroczeń. Wymierzana kara polegać może na pozbawieniu wolności (tzw. kara aresztu), grzywnie – jej maksymalna wysokość sięgnąć może 5.000 złotych, oraz orzeczeniu zakazu prowadzenia pojazdów na czas od sześciu miesięcy do trzech lat . Niezależnie od powyższego, na konto takiej osoby wpisane zostaje 10 tzw. „punktów karnych”.
Kara będzie znacznie surowsza jeśli kierując pojazdem w stanie nietrzeźwym spowodujemy wypadek drogowy. Jeżeli jego następstwem jest śmierć innej osoby ciężki uszczerbek na jej zdrowiu sprawca trafić może do więzienia na czas 9 miesięcy do 12 lat – w przypadkach lżejszej wagi kara pozbawienia wolności kara sięgnąć może 4,5 roku. Ponadto sąd, w przypadku, kiedy skutkiem zdarzenia spowodowanego przez osobę nietrzeźwą była śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, orzec może zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych lub pojazdów określonego rodzaju na zawsze (musi natomiast to uczynić, jeśli osoba taka skazana zostaje za określone wyżej przestępstwo po raz drugi).
Badanie stanu trzeźwości kierującego pojazdem mieści się przede wszystkim w kompetencjach organów Policji. Stosownie do przepisu art. 129 ust. 1 prawa o ruchu drogowym Policja została zobowiązana do czuwania nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowaniem ruchem drogowym i jego kontrolowania. W tym zakresie posiada miedzy innymi prawo do używania przyrządów kontrolnych lub pomiarowych służących do stwierdzenia stanu trzeźwości kierującego pojazdem (art. 129 ust. 2 pkt 9). Podstawową metodą dokonywania badań trzeźwości są badania wydychanego powietrza przeprowadzane z wykorzystaniem urządzeń elektronicznych. Obok nich przeprowadzać można również badania krwi lub moczu. Warto pamiętać, iż badania trzeźwości przeprowadzać można również mimo braku zgody kierującego pojazdem.
Jeżeli wynik badania potwierdza znajdowanie się osoby w stanie po użyciu alkoholu lub stanie nietrzeźwości policjant zatrzymuje za pokwitowaniem prawo jazdy oraz usuwa pojazd na parking strzeżony (chyba, że jest możliwość jego zabezpieczenia w inny sposób- np. przekazania członkowi rodziny etc.). Sprawa znajduje swój finał w kolegium lub w sądzie.
Zaznaczyć należy, że odpowiedzialność ponosi również osoba, która dopuściła do prowadzenia pojazdu na drodze publicznej lub w strefie zamieszkania osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu, lub podobnie działającego środka (art. 96 § 1 pkt. 3 kodeksu wykroczeń). Na taką osobę sąd może nałożyć karę grzywny do 5.000 złotych.